शैक्षणिक-अपडेट

राज्यातील शाळांसंदर्भात शिक्षण विभागाने एक मोठा निर्णय घेतला आहे. राज्यातील 20 पेक्षा कमी पटसंख्या असलेल्या शाळांचे एकत्रीकरण करून समूह शाळा उभारण्याच्या दृष्टीने शिक्षण विभागाने हालचाल सुरू केली आहे. तसेच याबाबतचे प्रस्ताव 15 ऑक्टोबरपर्यंत सादर करण्याचे आदेश राज्याच्या शिक्षण आयुक्तांनी विभागीय शिक्षण उपसंचालक आणि शिक्षणाधिकाऱ्यांना दिले आहेत.

त्यातून राज्यातील ग्रामीण आणि दुर्गम भागात 20 पटसंख्येपेक्षा कमी विद्यार्थीसंख्या असलेल्या 14 हजार 783 शाळा बंद होण्याची भीती शिक्षण क्षेत्रातून व्यक्त होत आहे. विद्यार्थ्यांना चांगल्या सुविधा मिळतील. याशिवाय खेळ, संगीत, कला यांच्यासाठी शिक्षक मिळू शकतील हा यामागचा मुख्य हेतू असल्याचे शिक्षण विभागातून सांगण्यात आले आहे.

राज्यात मुलांच्या मोफत आणि सक्तीच्या शिक्षणाचा हक्क कायद्यानुसार (Right to Education Act) कोणत्याही इयत्तेच्या विद्यार्थ्यांना आठवीपर्यंत अणुत्तीर्ण (Fail) करता येत नव्हते. पण आता नवीन शिक्षण धोरणानुसार (New Education Policies) आठवीपर्यंतची ढकलगाडी बंद करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. नवीन शैक्षणिक धोरणानुसार आता इयत्ता पाचवी, आठवी वर्गासाठी वार्षिक परीक्षा घेतली जाणार आहे. पुढील वर्गात प्रवेश मिळविण्यासाठी पाचवी आणि आठवी वर्गाची वार्षिक परीक्षा विद्यार्थ्याला उत्तीर्ण होणे बंधनकारक करण्यात आलं आहे.

पाचवी आणि आठावी इयत्तेत आता वार्षिक परीक्षा (Annual Examination) घेण्यात येणार

सरसकट 8वीपर्यंत उत्तीर्ण करण्याचा निर्णय बदलण्यात आलाय. पाचवी आणि आठावी इयत्तेत आता वार्षिक परीक्षा (Annual Examination) घेण्यात येणार आहे. इयत्ता पाचवी आणि आठवी वार्षिक परीक्षेत विद्यार्थी अनुत्तीर्ण झाल्यास पुनर्परीक्षेचा विद्यार्थ्याला पर्याय असणार आहे. पुनर्परीक्षेतही विद्यार्थ्यांना अनुत्तीर्ण झाल्यास इयत्ता पाचवी आणि आठवी वर्गातच त्या विद्यार्थ्याला ठेवले जाणार आहे.

अनुत्तीर्ण झाल्यास त्याला त्याच वर्गात ठेवले जाणार

दरम्यान राज्यात शालेय शिक्षणासाठी शिक्षण विभागाने (Department of Education) शिक्षण हक्क कायदा 2011 मध्ये सुधारणा केली असून, पाचवी आणि आठवीसाठी वार्षिक परीक्षा घेण्याचा निर्णय घेतला आहे. तसंच पाचवी किंवा आठवीला विद्यार्थी अनुत्तीर्ण झाल्यानंतर पुन्हा संधी देऊनही अनुत्तीर्ण झाल्यास त्याला त्याच वर्गात ठेवले जाणार आहे. शिक्षण विभागाने प्रसिद्ध केलेल्या राजपत्रानुसार पाचवीपर्यंत विद्यार्थ्यांना वयानुरूप वर्गात प्रवेश दिला जाईल. सहावी ते आठवीच्या वर्गात वयानुरूप प्रवेश देताना पाचवीच्या वर्गासाठी निश्चित केलेली वार्षिक परीक्षा उत्तीर्ण होणे बंधनकारक असेल.

सोलापूर जिल्ह्यातील शिक्षकांसाठी महत्वाची शैक्षणिक अपडेट आहे. ज्याप्रमाणे विद्यार्थ्यांची गुणवत्ता वाढावी, यासाठी जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी दिलीप स्वामी यांनी विद्यार्थ्यांसाठी दशसूत्री राबविली होती. तसेच आता जिल्ह्यातील गुरुजींच्या गुणवत्तेमध्ये वाढ व्हावी, यासाठी शिक्षकांसाठी दशसूत्री कार्यक्रम राबविण्यात येणार आहे. शिक्षकांसाठी दशसूत्री राबविण्याबाबत सीईओ स्वामी यांनी केंद्रप्रमुख, विस्तार अधिकारी, मुख्याध्यापक यांना सूचना दिल्या आहेत. या शैक्षणिक वर्षापासून शिक्षकांसाठीच्या दशसूत्रीची अंमलबजावणी करण्यात येणार आहे.

शिक्षकांसाठीच्या दशसूत्री

1. वर्गात शिकवत असताना मोबाईल बंद ठेवणे,
2. वेळेचे बंधन,
3. वाचाल तर वाचाल,
4. शाळा परिसरातील स्वच्छ,
5. व्यक्ती पेहराव,
6. बोलण्यात सभ्यता,
7. शाळेच्या आवारात धूम्रपान मनाई,
8. सामाजिक उत्तरदायित्व,
9. शाळा संस्कारक्षम करणे,
10. शाळा परिसर पर्यावरण वातावरण तयार करणे,

हेही वाचा-

• पाचवी, आठवी शिष्यवृत्तीच्या रकमेत वाढ! आता इतकी मिळणार शिष्यवृत्ती रक्कम.

अशा मुद्यांचा समावेश दशसूत्रीमध्ये करण्यात आला आहे. शाळेच्या अस्तित्वावरच शिक्षकांचे अस्तित्व अवलंबून आहे. त्यामुळे शिक्षकांची गुणवत्ता वाढणे गरजेचे आहे. त्यामुळे शिक्षकांसाठी आता दशसूत्री कार्यक्रम राबविण्यात येणार

राज्यातील इयत्ता पहिली ते आठवीच्या विद्यार्थ्यांचे दप्तराचे ओझे कमी करण्यासाठी शासनाकडून विविध उपाययोजनांची अंमलबजावणी सुरू झाली आहे. विद्यार्थ्यांना एकात्मिक पद्धतीने चार भागांत पुस्तके वाटप होणार आहेत. सर्व विषयांचा एकत्र समावेश असलेले एक पुस्तक तीन महिन्यांच्या अभ्यासक्रमासाठी असेल. पाठ्यपुस्तकांतच वह्यांची पानेही दिलेली आहेत.

दरम्यान शाळांना ३० जूनपासून सुरवात होणार आहे. स्थानिक स्वराज्य पाठ्यपुस्तकाचे वाटप होणार आहे. यंदापासून विद्यार्थ्यांना नव्या रचनेत पुस्तके उपलब्ध झालेली आहेत. विद्यार्थ्यांसाठी सर्व विषयांच्या तीन-तीन महिन्यांच्या अभ्यासक्रमाची विभागणी करण्यात आली आहे. यानुसार वर्षभरासाठी एकूण चार पुस्तके आहेत.

यंदा पुस्तकातच वही असणार

पाठ्यपुस्तकांमध्येच वह्यांच्या पानांचाही समावेश करण्यात आल आहे. माझी नोंद या शीर्षकाखाली ही पाने आहेत. या पानांचा वापर २१ प्रकारच्या नोंदी करण्यासाठी वापर करता येणार आहे.

समूह साधन केंद्रावरून शाळांना पुस्तकांचे वाटप सुरू करण्यात येणार आहे. शाळेच्या पहिल्याच दिवशी विद्यार्थ्यांना समारंभपूर्वक पुस्तकांचे वाटप करण्यासह अन्य महत्त्वाच्या सूचना मुख्याध्यापकांना दिल्या आहेत.