महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांसाठीच्या शासनाच्या कडून अनेक महत्वपूर्ण शासकीय योजना राबविल्या जातात. त्या शासकीय योजना वेगवेगळ्या शेती घटकांशी निगीत आहेत. सध्या महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांसाठीच्या शासना कडून राबविण्यात येणाऱ्या प्रमुख सरकारी योजनां विषयक माहिती येथे जाणून घेणार आहोत :
प्रधानमंत्री फसल विमा शासकीय योजना (PMFBY):
ही पीक विमा योजना आहे जी पीक अपयशी झाल्यास किंवा नैसर्गिक आपत्तीमुळे नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करते. ही योजना केंद्र सरकार राज्य सरकारच्या सहकार्याने राबवते आणि त्यात सर्व पिकांचा समावेश होतो.
महात्मा ज्योतिराव फुले कर्ज माफी शासकीय योजना:
ही एक कर्जमाफी योजना आहे ज्याचा उद्देश लहान आणि अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना दिलासा देणे आहे जे त्यांच्या कृषी कर्जाची परतफेड करू शकत नाहीत. या योजनेत रु. पर्यंतचे कर्ज समाविष्ट आहे. 2 लाख आणि राष्ट्रीयीकृत आणि जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकांकडून कर्ज घेतलेल्या शेतकऱ्यांसाठी उपलब्ध आहे.
मुख्यमंत्री शेतकरी सन्मान योजना:
ही योजना राज्यातील शेतकर्‍यांना आर्थिक पाठबळ देण्यासाठी आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना रु.चे थेट रोख हस्तांतरण मिळते. खरीप पिकांसाठी प्रति हेक्टर 10,000 आणि रु. रब्बी पिकांसाठी हेक्टरी 8,000 रु.
प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना (PMKSY):
या योजनेचा उद्देश देशभरातील शेतकऱ्यांना सिंचन सुविधा उपलब्ध करून देणे आहे. या योजनेत शेतातील पाण्याचे व्यवस्थापन, अचूक सिंचन आणि पाणी साठवण संरचनांची निर्मिती यासारख्या विविध घटकांचा समावेश आहे.
महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGS) :
ही एक ग्रामीण रोजगार योजना आहे जी देशभरातील ग्रामीण कुटुंबांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देते. ग्रामीण भागात उत्पादक मालमत्ता आणि पायाभूत सुविधा निर्माण करणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
मुख्यमंत्री कृषी संजीवनी योजना:
या योजनेचा उद्देश शेतकऱ्यांमध्ये सेंद्रिय आणि नैसर्गिक शेती पद्धतींचा वापर करण्यास प्रोत्साहन देणे हा आहे. या योजनेंतर्गत सेंद्रिय खते आणि जैव कीटकनाशके खरेदीसाठी शेतकऱ्यांना अनुदानाचा लाभ घेता येईल.
कृषी सिंचाई अभियान:
ही योजना राज्यातील सिंचन सुविधांमध्ये सुधारणा करण्याच्या उद्देशाने आहे. या योजनेत जलसंधारण, शेततळ्यांचे बांधकाम आणि सूक्ष्म सिंचन प्रणालीचा प्रचार यासारख्या विविध घटकांचा समावेश आहे.
महाराष्ट्र राज्य कृषी पणन मंडळ (MSAMB) शासकीय योजना:
या योजनेचा उद्देश शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाच्या विक्रीसाठी बाजारपेठेतील पायाभूत सुविधा उपलब्ध करून देणे आहे. या योजनेअंतर्गत, राज्य सरकार गोदामे, कोल्ड स्टोरेज सुविधा आणि बाजारातील इतर पायाभूत सुविधांच्या बांधकामासाठी आर्थिक सहाय्य प्रदान करते.
महात्मा फुले जन आरोग्य शासकीय योजना:
ही एक आरोग्य विमा योजना आहे जी शेतकरी आणि त्यांच्या कुटुंबियांना मोफत वैद्यकीय उपचार प्रदान करते. या योजनेत विविध आजार आणि शस्त्रक्रियांसाठी हॉस्पिटलायझेशनचा खर्च समाविष्ट आहे.
महाराष्ट्र कृषी स्पर्धात्मकता प्रकल्प (MACP):
या प्रकल्पाचा उद्देश राज्यातील लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांची उत्पादकता आणि स्पर्धात्मकता वाढवणे आहे. या प्रकल्पांतर्गत, शेतकरी आधुनिक शेती पद्धतींचा अवलंब करण्यासाठी तांत्रिक सहाय्य, प्रशिक्षण आणि आर्थिक मदत घेऊ शकतात.
सध्या महाराष्ट्र राज्यात चालू असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी या आणखी काही सरकारी योजना आहेत. या योजनांच्या अद्ययावत माहितीसाठी संबंधित अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधण्याचा सल्ला दिला जातो.
